Gedeelde mobiliteit: een alternatief voor iedereen?

Uittreksels in vertaling uit het artikel « Mobilité partagée: une alternative tout public? » (Alteréchos, 20/12/2016, Julie Luong)

Te vervuilend, te veel in de file, te duur: de privé-auto heeft duidelijk zijn tijd gehad. Welkom in het tijdperk van carpoolen en gedeelde taxi’s. Super, maar deze nieuwe consensus mag ons niet doen vergeten dat mobiliteitsproblemen niet enkel de gehaaste pendelaar treffen. Ook de meest kwetsbare groepen, voor wie deze kwestie nauw verbonden is met sociale integratie, verwachten oplossingen op maat.

Hallo! Sociale taxi

Mpact vzw, pionier in gedeelde mobiliteit met diensten zoals carpool.be en later ook cambio, heeft sinds 1982 de Minder Mobielen Centrales (MMC) uitgebouwd. In Vlaanderen bieden 72% van de gemeenten deze dienst aan. In Wallonië werden de MMC’s pas in 2008 gelanceerd. ”Het idee is om mensen, vooral ouderen, een dienst aan te bieden die toelaat om uit het sociaal isolement te breken”, vertelt Sandrine Vokaer van Mpact. “Een netwerk van vrijwillige chauffeurs staat klaar om hen naar een doktersafspraak, naar vrienden, naar een restaurant, naar toneel,… te voeren, of hen zelfs te vergezellen”.

Deze vrijwilligers zijn vaak zelf gepensioneerd, maar ook werklozen of deeltijds werkenden bieden zich aan. Enige voorwaarde? Over een auto en wat tijd beschikken. Een gebruiker betaalt 34 eurocent per kilometer voor de dienst. Dat is het equivalent van het vast forfaitair bedrag voor professionele verplaatsingen. Een kleine bijdrage om de kosten van de vrijwilligers te dekken, maar zeker niet bedoeld als extra inkomen. Het is zeker geen Uber. ”Het doel is om ook andere doelgroepen te bereiken, naast zij die onze klassieke carpoolplatformen gebruiken”, zegt Sandrine Vokaer. “De voorwaarden zijn nu ook niet al te beperkend, aangezien de dienst open is voor personen die maximum 2 keer het equivalent van een leefloon ontvangen.”

De MMC’s worden beheerd op lokaal niveau, maar Mpact levert de software, tools en expertise aan iedere centrale. “Wij willen dat de Minder Mobielen Centrales in de toekomst door alle lokale besturen worden aangeboden”, verklaart Philippe Lorent, directeur mobiliteitsplanning van het Waalse Gewest (SPW DGO2). “Alle actoren, en zeker de TEC, zijn zich vandaag bewust van de nood aan een oplossing op maat voor iedere gebruiker. Dus ook voor personen met beperkte mobiliteit”.

Een aangepaste wagen kost vandaag tussen de 5.000 en 10.000 euro meer dan een gewone wagen. Door hem te delen, kan je deze investering terugverdienen” – Nicolas Baudoux, Mpact

Personen met een beperkte mobiliteit (PBM) worden nog grotendeels buitengesloten uit de gedeelde mobiliteit. Net daarom ontwikkelde Autodelen.net in Vlaanderen en Mpact in Brussel en Wallonië een andere dienst voor dit doelpubliek: Avira. «Aangepaste wagens zijn erg duur”, zegt Nicolas Baudoux van Mpact. “We spreken dan over gemiddeld 5.000 à 10.000 euro duurder dan een gewone wagen. Het delen van de wagen laat toe om enerzijds voordeel te halen uit deze investering, en anderzijds mensen die niet kunnen investeren in dit soort wagen er toch toegang toe te geven”. Met Avira streeft Mpact er dus net als met de Minder Mobielen Centrales naar om het mobiliteitsaanbod te vervolledigen dankzij lokale buurtwerking.

Ook personen met beperkte mobiliteit (PBM) doen aan delen

“Avira ging in 2014 van start in Vlaanderen”, vertelt Nicolas Baudoux. “Hier tellen we al 12 autodeelgroepen. In 2015 breidde de dienst uit over de rest van België. Momenteel zijn er 4 gedeelde wagens in Brussel en eentje in Wallonië. We stellen wel vast dat louter interesses van gemeentes niet voldoende is. Ook de mentaliteit moet rijp zijn voor Avira.”

Voor personen met beperkte mobiliteit die over een aangepaste wagen beschikken, is dit vaak hun enige manier om zich te verplaatsen. De terughoudendheid is soms dan ook nog groot, ook al voorziet Avira garanties zoals een geïndividualiseerde bonus-malus (deze vermeldt elke gebruiker als co-chauffeur op de verzekeringspolis en beschermt dus de eigenaar in geval van een ongeval). 

“Mpact ontvangt regionale subsidies voor Avira en vraagt dan ook geen enkele commissie”, vervolgt Nicolas Baudoux. “Dit is de deeleconomie is zijn meest pure vorm, zonder enige winstoogmerk. Dit betekent ook dat je nergens anders zo’n lage prijzen vindt als bij onze diensten. Daar staat tegenover dat we wel minder flexibel zijn dan andere diensten: we vragen een beetje meer werk van de eindgebruiker, vooral bijvoorbeeld het inschrijven in een autodeelgroep voordat je de wagen kan delen.”

Lees hier het volledige artikel:

Mobilité partagée: une alternative tout public?